…”Sinh ra phải thời loạn lạc, lớn lên gặp buổi gian nan.
Lén nhìn sứ ngụy đi lại nghênh ngang ngoài đường,
Uốn tấc lưỡi cú diều mà lăng nhục triều đình;
Đem tấm thân dê chó mà khinh rẻ tổ phụ”…
(Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn)
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Bị mắc kẹt ở sân bay vì núi lửa Iceland trong mấy ngày qua, tôi chỉ đủ thời gian đọc loáng thoáng những trang mạng đang sôi lên sùng sục sau bài viết ngạo mạn về lập luận và kém cỏi về học thuật của một vị sắp là tiến sĩ họ Đỗ tên Bích. Quả tình, với cách khoe mẽ để nổi danh theo kiểu Erostrate đốt đền, bài viết của thiếm họ Đỗ chẳng đáng quan tâm, cũng như cuốn Sợi Xích gây ồn ào của thiếm Như cách đây không lâu vậy. Chỉ có điều, nó xuất hiện trên BBC, kèm theo một số học vị chức danh rổn rảng. Do đó, nó đáng để nhiều bậc cao nhân, dành thời gian không những để vạch mặt chỉ tên sự ngu xuẩn của một vị sắp là tiến sĩ (?), mà còn giúp mở mắt cho khá nhiều bạn trẻ, khỏi dễ dàng “bị xuyên tạc và lung lay trước các luận điệu phản quốc và thù địch”. (Ấy là tôi nói theo văn phong đương đại, cho nó hợp thời).
Đọc CV của thiếm Đỗ, lại thấy khá nhiều điểm quen quen. Không khó khăn lắm, người ta dễ dàng tìm được một công thức chung, na ná như nhau trong hành trình hồng, lót nhung của khá nhiều người thuộc tầng lớp của thiếm ấy: Sinh ra và lớn lên ở Hà Nội; là con cháu dâu rể của một ông to bà lớn nào đó; vào Đại học bằng nhiều phương cách ưu tiên và rất kém công bằng; được giữ lại trường giảng dạy; dễ dàng kiếm được một suất du học “xịn”. Chẳng bao lâu, họ có được một số học vị ngất ngưỡng. Xuất hiện trên truyền thông đại chúng thường xuyên, được công chúng thán phục và tin tưởng đến sái cổ.
Ngành y cũng không là ngoại lệ với những vị như tiến sĩ Đỗ (ta hãy gọi trước như thế, cho thiếm ấy mát ruột). Những năm 70-80, khi chủ nghĩa lý lịch còn nặng nề, cánh cửa thi tuyển gắt gao vào trường Y chỉ mở rất hẹp cho một số rất ít những học sinh trung học ưu tú nhưng lý lịch không thuộc nhóm “cây đa Tân Trào”. Hết sức vất vả, họ phải chiến thắng những bạn cùng trang lứa, kém cỏi hơn nhiều nhưng dễ dàng vượt lên trên, bằng chế độ ưu tiên có khi chêch lệch đến hơn 10 điểm, cho 3 môn thi Toán, Hóa, Sinh vật. Vậy mà vẫn chưa đủ, với những hạt giống ưu tiên đó, người ta còn bày ra một trường Dự bị Đại học, cho các bạn ấy tà tà nghỉ mát một năm, “đến hẹn lại lên” ở sân trường Đại Học. Còn các bạn lỡ bị cấm cửa vì lý lịch xấu ư? Chịu khó ra đường sửa xe, đi kinh tế mới, hay vượt biên vậy!
Phàm là Đại học của ta, vào được là ra được. Sau dăm năm, các “hạt giống” ấy cũng ra trường, mặc dù khá vất vả với dăm lần lưu ban và vô số lần thi lại. Cũng như hành trình vào Đại học, họ dễ dàng kiếm được dăm suất du học bằng tiền Nhà nước, mà chẳng phải qua bất cứ kỳ thi tuyển gắt gao nào. Với lộ trình êm như nhung như vậy, ta chẳng ngạc nhiên nếu một mai kia, họ xuất hiện trên báo chí, truyền thông với khá nhiều học vị: giáo sư, tiến sĩ, thầy thuốc nhân dân, thầy thuốc ưu tú…, kèm theo với nhiều chức vị lãnh đạo chủ chốt.
Ta nên mừng cho họ, nếu như học vấn họ thủ đắc được (một cách không mấy công bằng) là một nền y thuật cao minh, hơn người. Khốn nỗi, trong y khoa không có chỗ cho cụm từ “đi tắt đón đầu”. Không như âm nhạc, toán học…, y học không có thiên tài. Vì y khoa là một quá trình xuyên suốt và nối tiếp nhau. Kiến thức y khoa thì lại phát triển như vũ bão, nó tăng gấp đôi về số lượng mỗi 50 năm. Nó khổng lồ và xuyên suốt. Nên chỉ có những đầu óc mẫn tiệp và ưu tú nhất từ bậc trung học mới có thể theo kịp giáo trình y khoa. Đó là chưa tính đến khả năng tiếp cận khối kiến thức này bằng ngoại ngữ (đọc hiểu, nói, viết), kỹ năng tối quan trọng mà bất cứ bậc hàn lâm nào cũng phải có, trước khi lên đến đỉnh cao nghề nghiệp. Nhưng đã bảo, Đại học của ta nó thế, vào được là ra được!
Ngày ấy, các thầy, các giáo sư đã dạy dỗ chúng tôi rất khác với họ bây giờ. Dù là một giảng viên “lưu dung” của đại học Y khoa Sài gòn cũ, hay một vị trong ban quân quản vào tiếp nhận trường Y, có một điểm chung giữa họ. Ít nhất, họ thuộc về một nền giáo dục và gia đình nghiêm cẩn, danh giá, có truyền thống ăn học nhiều đời. Được giáo dục tốt từ tấm bé về nhiều mặt (kể cả ngoại ngữ), các giáo sư này đã là niềm ngưỡng mộ (xứng đáng) của thế hệ chúng tôi thời ấy. Họ được kính trọng, về kiến thức và tư cách.
Thời ấy tuy đói khó, nhưng rau nhiều hơn sâu!
Đến thời thiếm Đỗ, khi nồi canh rau học hàm học vị đã lúc nhúc sâu, ta chẳng ngạc nhiên về cơn mưa tiến sĩ giáo sư y học trong thời gian gần đây. Cũng như thiếm Đỗ, họ cũng rao giảng khá nhiều ngụy-lý-thuyết y học trên truyền thông (thịt chó mắm tôm dịch tả, vú lép lái xe… là dăm ví dụ điển hình). Chẳng khác “sấm động Nam bang”, công chúng dễ dàng lè lưỡi kính phục những trước tác, cũng như đời sống cá nhân rất hàn lâm và chuẩn mực mà họ tự khắc họa trên báo chí. Chỉ có y giới là lắc đầu cười khì khì bên bàn nhậu, cùng ngâm câu “thế sự du du nại lão hà” của Đặng Dung cho vui vậy!
Thế thôi, họ là sản phẩm của một thời. Cây khế chua, mặc dù được ưu tiên trồng trên đất tốt, cũng không thể cho quả mít ngọt. Chỉ có điều, như thiếm Đỗ nhà ta, các cây khế chua bị chứng tự kỷ ám thị khá nặng. Họ nhanh chóng quên đi chặng đường nhiều đãi ngộ bất công mà họ đã được ưu tiên để có ngày hôm nay. Họ thành thật tin vào học thuật cao minh của mình. Và ra sức quảng bá cho mình và cho sở học đó bằng những lời lẽ lộng ngôn và ngu-ngốc-một-cách-tự-tin!
Thế mới biết, chứng vĩ cuồng là hay lây, cũng như bệnh tả vậy!
Dông dài để thấy, những vị như thiếm Đỗ là sản phẩm nhan nhản của một lỗi hệ thống rất nghiêm trọng trong hệ thống giáo dục. Tôi không ngạc nhiên, khi thiếm ấy thiếu những lý tính và cảm tính tối thiểu, để dễ dàng xúc phạm lòng ái quốc thiêng liêng và chính đáng của dân tộc mình.
Giá mà, các bác phú lít vào cuộc, bắt bỏ bót thiếm ấy dăm hôm về tội phát ngôn phản quốc, như đã làm với mấy em cháu vì “lỡ dại” yêu nước mà mặc áo thun “Trường Sa Hoàng Sa là của Việt Nam”. Hoặc nọc ra trước Văn Miếu đét cho vài trượng, như người ta đã làm với các trí thức phản quốc thời phong kiến. Giúp cho thiếm ấy “vừa hồng vừa chuyên”, há chẳng tốt sao?
GS Nguyễn văn Tuấn dùng chữ “quái thai”để mắng thiếm ấy. Xin phản đối! Thiếm ấy là một trong những sản phẩm hàng loạt của thời buổi này, có phải đột biến đâu mà gọi là “quái thai”, bác Tuấn thân mến ơi!